Kempenroute

De icoonfietsroute dwars door de Kempen

Kempenroute – Als Kempenzoon moest ik, noblesse oblige, deze icoonfietsroute eens rijden. En zo trok ik met Katrien door ‘mijn‘ Kempen vol koele bossen, zandduinen en kleurrijke heidegebieden, van Maasmechelen naar ‘haar‘ bruisende metropool, Antwerpen. Eerst koffie, dan de eerste trap, nog een eerste flauwe mop en weg zijn we…

Dag I Maasmechelen – Leopoldsburg

↔ 86.24 km ↑ 464 m ↓ 464

We glijden moeiteloos per spoor van het nog ontwakende Antwerpen naar het hart van Genk waar we onze fietstocht door de Kempen beginnen. Officieel begint de route in Maasmechelen, maar Genk is het dichtstbijzijnde Belgische station. Ik heb dus zelf een stuk route uitgetekend om ergens rond Eisden in te pikken op de icoon fietsroute.

‘Jullie zijn wel moedig’

Aan het Planetenpad in Genk gaat het nog aan een rotvaart als we in de denkbeeldige en interactieve raket Astra naast het parcours opstijgen. Het duurt echter niet lang of we ontdekken dat ‘Den Barry’ ergens online een verkeerde afslag genomen heeft bij het uitstippelen van de aanlooproute.

Wat een rustige prelude naar de start had moeten zijn, verandert plots in een soort survivaltocht voor gevorderden. Met onze zware trekking fietsen belanden we op smalle mountainbike singletracks door het Nationaal Park Hoge Kempen. Denk: mul zand, steile klimmetjes door de heide, slingerpaadjes tussen de bomen en afdalingen die meer weg hebben van een gecontroleerde valpartij dan van fietsen.

Fietsen op de heide, ver van iedereen, Fietsen met z’n beiden, jij en ik alleen! Het iconische lied van De Ramblers staat op repeat in m’n hoofd terwijl aan de buitenkant het zweet er afdruipt…

Een oudere man die ons passeert – vermoedelijk op zijn dagelijkse wandeling – roept ons met een mengeling van medelijden en bewondering toe: “Jullie zijn wel moedig!” Zijn blik verraadt dat dat zoveel betekent als: Jullie zijn knettergek!

Met samengeknepen billen, vingers krampachtig op de remmen en een portie doodsverachting slagen we erin heelhuids de toegangspoort van de Mechelse Heide te bereiken. En daar, eindelijk: het eerste bordje van de Kempenroute!

Vanaf dat moment rolt het asfalt als een vers gesmeerde ketting onder onze wielen. De wind blaast in de haren (of wat ervan overblijft) en we zoeven van bordje naar bordje als volleerde flandriens… Tot we in Eisden plots beseffen dat we de route in de verkeerde richting aan het volgen zijn. Ach ja. Kwestie van toch zeker niet te weinig kilometers te doen éh. Een kleine omweg later zetten we dan toch de juiste koers in.

Mijn verleden

Het is al even na de middag wanneer we stoppen aan het voormalige station van As. De benen schreeuwen om pauze en onze magen zijn het er grommend mee eens. In de gezellige taverne gonst het van het leven — wandelaars die hun stappenteller pushen, wielertoeristen die luidkeels de innerlijke dorst lessen en opgeklede communicanten die hun mooiste glimlach oefenen voor foto’s met een oud treinstel als retro-decor.

Met een verse dosis energie trappen we verder, recht het Nationaal Park in, waar Moeder Natuur zich met veel flair over de oude mijnsites heeft ontfermd. Waar ooit het zwarte goud bovengehaald werd, vind je nu een lappendeken van bos, begroeide terrils, heide en indrukwekkend erfgoed.

Niet veel later, voorbij het blauwe stadion van Racing Genk, doemen in de verte twee schachttorens op als wachters van het verleden. We zijn aangekomen in Winterslag. (Waarom moet ik plots aan een ‘winter is coming’ episode van Game Of Thrones denken?)

In 1901 stootte ene André Dumont per ongeluk op steenkool in de Limburgse ondergrond. Wat volgde was 90 jaar mijnbouwgeschiedenis, zweterige kompels en heel veel stof. Vandaag geen zwarte gezichten meer, wél een cultureel walhalla: C-mine!

Tegenwoordig graaf je hier niet meer naar kolen, maar naar creativiteit. Je dwaalt door mysterieuze tunnels, beklimt voor de lol een zestig meter hoge schachtbok (ja, dat is hoog) en het prachtig gerestaureerde energiegebouw vormt er het kloppende hart van de site. Een aanrader om te bezoeken, weet Katrien, mocht je meer tijd hebben.

De Teut

Na een welverdiend Kompel-biertje – fris, lokaal en net mild genoeg om niet van je fiets te donderen – stappen we weer op ons ijzeren ros. Al snel worden we op de proef gesteld: een onverwachte omleiding stuurt ons op een kleine dwaaltocht, gevolgd door een kamikazemanoeuvre tegen de rijrichting in (sorry, chauffeurs). Uiteindelijk belanden we dan toch waar we moeten zijn: in het prachtige natuurgebied De Teut.

Wat volgt is pure postkaartmaterie: groene beekdalen, natte vennen, zandduinen, bossen die ruiken naar de lente, akkertjes, en uitgestrekte heidevelden vol schapen — en dat alles langs een prachtig stuk geschiedenis: het Kolenspoor.

Vroeger denderden hier treinen vol kompels en steenkool tussen de zeven Limburgse mijnen. Vandaag is het een paradijs voor fietsers, volledig autovrij kortom zalig stil.

We blijven trappen, van het éne natuurgebied in het andere. Uiteindelijk rollen we vermoeid Leopoldsburg binnen, waar we onderdak vinden in Hotel Au Prince Royal. Ooit sliep Prins Karel hier nog… en nu dus ook Carry en Barry. Zet dat maar bij op het bordje buiten: “Van kroon tot koerskoppel”. 😉

Een stevige maaltijd later – met meer saus dan gezond is – besluiten we de dag met een blitzbezoek aan de lokale kermis, waarna we tevreden ons bed in duiken. Droomstand: aan.

Dag II Leopoldsburg – Kasterlee

↔ 67.6 km ↑ 182 m ↓ 176

We zijn vroeg uit de veren — de Paashaas is ons blijkbaar goed gezind en heeft royaal gestrooid met chocolade-eitjes, netjes verpakt in knetterend felgekleurd aluminium en met de meest onbekende smaken. Na een stevig paasontbijt vertrekken we bij het vrolijk gebeier van de Paasklokken voor onze tweede dag op de Kempenroute.

Voor we écht op weg kunnen, is er nog een kleine tussenstop met familiale waarde. Mijn nonkel — gepensioneerd militair met deftige rang — heeft me tientallen keren verteld hoe hij, ter herdenking van Operation Market Garden, ooit een tank in het centrum van Leopoldsburg plaatste. De obligate foto voor het metalen gevaarte kan dan ook niet uitblijven. ‘Klik‘, bewijs geleverd.

Daarna trappen we ‘t Kamp uit, zoals de locals Leopoldsburg liefkozend noemen, en zetten koers richting Lommel.

Fietsen door de bomen

Aan de Lommelse Gracht fietsen we plots… door de boomkruinen. Jawel, letterlijk door de toppen van het bos. De iconische fietsbrug van “Fietsen door de Bomen” laat je in elegante spiraalvorm omhoog klimmen — een dubbele cirkel met een doorsnede van maar liefst 100 meter.

Eenmaal op de top laat je je gewoon bollen — een heerlijke zweefvlucht tussen de takken, alsof je even fietst door een sprookje. National Park Bosland levert hier een beleving die je kuiten én je ziel zal bijblijven. Heerlijk!

Eenmaal in Lommel wordt de toon even wat serieuzer. We fietsen rond het sobere Duitse oorlogskerkhof, en nog voor we aan de inkom voet aan grond zetten, zijn we onder de indruk van de uitgestrekte rustplaats. Op eerdere tochten door Normandië en de Westhoek zagen we al veel van dit soort plekken, maar het blijft telkens binnenkomen. Bijna 40.000 jonge mensen liggen hier begraven — een cijfer dat je even stil maakt, zelfs als je normaal niet stil te krijgen bent.

Opmerkelijk detail: dit is de eerste begraafplaats die we ooit tegenkwamen mét taverne. En eerlijk? Die koffie smaakt toch net iets intenser als je hem drinkt met een hoofd vol gedachten. We mijmeren nog wat na, terwijl de zon voorzichtig doorbreekt. Dan stappen we weer op, iets stiller dan voordien.

Kempische kanalen

We rollen verder langs de idyllische Kempische kanalen. Net voorbij de Nystar-fabriek in Balen ploffen we neer voor een picknick op een zeiltje in het gras. Op het menu: Smoskes kaas, mét uitzicht op industriële geschiedenis. Hier vond in 1971 een legendarische werkstaking plaats, zo legendarisch dat ze er in 2010 nog een “nepstaking” voor naspeelden in de film Groenten uit Balen.

Het is heerlijk fietsen langs het water. In Mol komen drie waterlopen samen. Het kanaal Bocholt-Herentals, Dessel-Turnhout-Schoten, en Dessel-Kwaadmechelen ontmoeten elkaar netjes bij de Sas4-Toren. De samenkomst van drie kanalen is uniek in Europa. De Pannekoekenboot die er aangemeerd ligt is een begrip in de streek en een stop waard.

Later, in Postel Ter Heyde, worden we verleid door een viskraam dat onschuldig lonkt in de zon. We drinken iets fris bij een bakje goudgeel gebakken inktvisringen, terwijl op de oever eenden een episch gevecht uitvechten voor de laatste kruimel. National Geographic, maar dan live.

Via het knusse Prinssenpark in Retie trappen we verder richting Kasterlee. Nog één drankje aan de Watermolen, gewoon omdat het kan, en dan fietsen we relaxed naar ons hotel.

In een naburig restaurant bestellen we een grote kom spaghetti wanneer ineens… Joos Valgaeren opduikt. Ooit lang geleden jeugdvriend en Rode Duivel, nu ook gewoon een gezellige vakantiefietser zo blijkt. Hij vertelt smakelijk over zijn eigen fietsavonturen, lacht om onze zadelpijn en belooft als de pastaschotel er aan komt aan Katrien dat hij onze studentikoze capriolen van vroeger discreet voor zich zal houden. Oef. Gered door de spaghetti.

Dag III Kasterlee – Antwerpen

↔ 75 km ↑ 109 m ↓ 108

Ons kleine hotelletje, mét zwembad dat dienst doet voor de lokale kinderen – ademt de charme van een pension uit vervlogen tijden. Tijdens het ontbijt lijkt het alsof we midden in een aflevering van Fawlty Towers zijn beland: de dame van het buffet spreekt haar beste Engels tegen twee beleefde Indische gasten, maar wat volgt is een conversatie die alle kanten op gaat — behalve de juiste.

Wij genieten in stilte van het spektakel én van het feit dat dit soort plekjes nog bestaan. Niet té strak in de lak, maar gezellig, wat rommelig, met achter elke deur een anekdote en klein avontuur.

Een nieuwe schoonfamilie

Het is fris buiten, maar gelukkig droog. We hebben geluk want vannacht leek het alsof de regen een eigen drumsolo oefende op ons raam (of was dat het gesnurk van Barry?). Terwijl de Paus zijn laatste adem uitblaast en op zijn beurt bij St.-Pieter gaat aankloppen nemen wij schilderachtige veldwegen richting Tielen en Gierle. Daar houden we halt op het terras van afspanning ‘In den Eik’. Binnen zit al een bont gezelschap – de Paasmaandag heeft duidelijk geen katers, enkel sfeer.

Wanneer ik terloops laat vallen dat ik uit Westerlo kom, gebeurt het onvermijdelijke: de jolige cafébaas bloeit open als een bloem in de voorjaarszon. Blijkt dat hij de nonkel is van Westerlo-speler Arthur Piedfort. Niet alleen dat – ook de neef zit binnen en moet absoluut voorgesteld worden. Voor we het weten krijgen we nog een extra wafel toegeschoven. We fietsen vrolijk verder, terwijl de cafébaas ons nakijkt alsof hij net zijn nieuwe schoonfamilie heeft ontmoet. Voetbal everywhere….

Als je de Kempenroute met mooi weer fietst, kan je iets verder nog een frisse duik nemen in recreatiepark de Lilse Bergen. Maar wij? Wij trappen dapper door. Ondanks een gelicentieerde ijsbeer bij te hebben, geen plons vandaag, enkel de zachte cadans van onze banden over Kempens asfalt.

Een nutteloos bouwwerk?

Aan het Fort van Oelegem houden we even halt, meer om de benen te strekken dan om strategische redenen. Ooit was dit dé plek waar het Belgische leger met bravoure dacht: Kom maar op, we zijn er klaar voor! Een 33 kilometer lange gracht, een heuse gordel van forten en bunkers — dat moest die Duitse tanks wel tegenhouden, toch?

Spoiler alert: dat deed het dus niet. De Antitankgracht liep van de Schelde tot aan het Albertkanaal, indrukwekkend op papier, maar de tanks in kwestie reden er uiteindelijk gewoon gezellig omheen. Tactisch schouderophalen in de geschiedenisboeken, de Vlaamse canon zal het niet gehaald hebben.

Wat niet werkte als tankstopper, werd wél een paradijs voor nieuw waterleven, zeldzame planten en andere liefhebbers van rust en natte voeten. Zelfs de bunkers zijn nu hippe tiny houses… voor vleermuizen dan. De forten zijn hun favoriete overwinteringsplek geworden — honderden hangen er ondersteboven te chillen, ver weg van wereldproblemen en fietstoeristen zoals wij.

Van de parking naar ’t Stad

Na een laatste picknick aan het Albertkanaal, waar strak in lycra gestoken wielertoeristen ons in een flits voorbij zoeven, zijn ook wij klaar om Antwerpen in te nemen. We genieten nog rustig van ons laatste broodje voor we ’t Stad binnen bollen via het altijd charmante Rivierenhof.

We zitten op bekend terrein nu, vlak bij Katrien haar gezellige stekje in Borgerhout, het schoonste dorp in deze stad. Toch maken we nog een ererondje langs Park Spoor Oost en het MAS — waar we elkaar ooit voor het eerst ontmoetten. Eén Aperol Spritz later flaneren we via Het Steen naar het officiële eind- of beginpunt van de route. En daarna? Terug naar Borgerhout, met lichte benen en een volle kop.

Een route vlak bij huis, maar met genoeg verrassingen om het elke kilometer de moeite waard te maken. Avontuur, geschiedenis, natuur, onverwachte wafels én Aperol overgoten met teveel saus? Da’s hoe wij het graag hebben.

Kaart Kempenroute

Kempenroute GPX

Kempenroute praktisch

Vervoer

Trein

De icoonfietsroutes sluiten dikwijls aan op andere fietsroutes. Zeker als het gaat om een fietsrit in lijn i.p.v. een lus is het dus een beetje puzzelen om aan het startpunt te geraken. Vertrek je in Maasmechelen aan de Kempenroute dan is het station van Genk het dichtstbijzijnde Belgische station bij het startpunt.

Je kan vlak bij Genk inpikken maar dan mis je wel de mooie stukken door het Nationaal Park Hoge Kempen. Wij fietsten dan ook gewoon van Genk naar Eisden, het officiële startpunt ligt nog wat verder, reken een kleine 20 kilometers extra bij de icoonfietsroute.

In Antwerpen fiets je op een kwartiertje van het begin- of eindpunt van de Kempenroute naar het Centraal station.

1. Kies via de BikeOnTrain planner voor de beste treinverbinding, met treinwagons (die zouden moeten) aangepast zijn voor fietsers. Dit zijn, in ideale omstandigheden maar zeker niet altijd, treinen met een lage opstap en voldoende ruimte voor fietsen. Op de BikeonTrain planner kan je ook op voorhand zien hoeveel plaatsen er voor fietsen beschikbaar zijn en waar de fietswagons zich bevinden. 
2. Koop vervolgens je treinkaartje (online) bij NMBS en kies voor het fietssupplement. Je betaalt 4 euro per fiets per enkele reis, ongeacht de bestemming in Vlaanderen of België. 

Fiets

Het is mogelijk de Kempenroute te rijden in een grotere lus waar je ook delen van de Kunsteden-, Vlaanderen- en Maasroute rijdt.

Bevoorrading

Onderweg kom je door voldoende dorpjes en steden, er zijn ook regelmatig horeca gelegenheden te vinden op de Kempenroute. Bevoorrading onderweg is dus zeker geen probleem. Vergeet zeker niet te genieten van de vele streekspecialiteiten.

Overnachten op de Kempenroute

Wij deelden de route in in drie etappes van 78, 60 en 69 kilometers (zonder af en toe verkeerd te rijden zoals ons 😉 ). Onderweg sliepen we in hotels in Leopoldsburg en Kasterlee. Rond Leopoldsburg zijn de overnachtingsmogelijkheden iets beperkter. In Kasterlee heb je tal van hotels en campings (ook met trekkershutten) waar je kan overnachten. Of je deelt je route natuurlijk in naar je eigen wensen en afstanden.

Bewegwijzering Kempenroute

De route is bewegwijzerd in twee richtingen. Voor de aanlooproutes vanaf de stations kan je de GPX downloaden. (Hou er dus rekening mee dat de aanlooproute wat avontuurlijk is 😉 )

Je volgt de bordjes met de fuchsia streep en aantekening Kempenroute. De route loopt soms gelijk met andere icoonfietsroutes, in dat geval hangen er meerdere bordjes met een andere kleur en opschrift.

Fiets huren

Niet iedereen heeft een fiets of een fiets die voldoet om lange afstanden mee af te leggen en/of bagage te vervoeren. Er zijn verschillende firma’s die fietsen verhuurden. Zelf hebben we goede ervaringen met Cyclant (makkelijk naast het station van Antwerpen) en Bikepacking-Belgium.

• Cyclant – Antwerpen
• bikepacking-belgium – Antwerpen
• bike-packer.be – Brussel (goedkoper maar ook fietsen uit een goedkoper segment)
• duvelo.be – Menen

Weer op de Kempenroute

Kempenroute WEER

Links

• Volg ons op Facebook en Instagram
• Groene Gordel Icoonfietsroute
• Frontlinie Icoonfietsroute

Foto’s Kempenroute

Vragen en opmerkingen

Heb je vragen of opmerkingen? Stel ze gerust onderaan deze pagina.