Je weet dat je een rugzak nodig hebt voor je hike, gaat online op zoektocht of begeeft jezelf naar een winkel. En dan word je overladen met merken, modellen, volumes, specificaties, enz. Je slaat helemaal tilt, welke rugzak moet ik nu kiezen. Je besluit wat facebookgroepen en forums af te schuimen met de simpele vraag: “Welke rugzak moet ik kiezen voor mijn hike” en krijgt vervolgens evenveel verschillende antwoorden als er mensen zijn. Het is dus heel logisch dat je het bos door de bomen niet meer ziet. Met dit deel van de gratis Start-to-Hike cursus willen we je graag helpen
Inhoud
Oké, waar beginnen we?
Het antwoord op je vraag is dan ook niet eenduidig, dé perfecte rugzak bestaat niet. Wat voor persoon A ideaal is is dat voor persoon B helemaal niet. Rugzakken en het comfort dat je er bij ervaart zijn zeer persoonsgebonden. Testen is altijd een goede manier. Kan je eens op tocht met een degelijke gehuurde of geleende rugzak is dat altijd een goed idee. Verschillende zakken testen in de winkel doe je best mét gewicht er in. Maar eerlijk is eerlijk… van een keer 10 meter over dat belachelijke hellinkje te stappen in de winkel met een rugzak op je rug zal je niet veel wijzer worden. Het geeft je misschien wel meteen een indicatie welke zakken absoluut nu al niet goed zitten of welke maat het beste bij jou past.
Overloop eerst dit lijstje, zo kan je al veel modellen afvinken en de keuze reduceren.
- Wat ga ik doen?
- Hoeveel bagage moet er mee?
- Welke pasvorm?
- Wat zijn mijn persoonlijke voorkeuren?
Wat ga ik doen?
Het is belangrijk om te weten welke soort tochten je graag wil ondernemen in de toekomst. Plan je enkel dag wandelingen, misschien eens een weekendje weg of wil je ook een langere tijd zelfstandig uit je rugzak kunnen leven. Stem je rugzak af op het beoogde doel van je toekomstige trips. Voor een tocht met meer of zwaarder materiaal is bv. een rugzak met stevig frame meer aangeraden dan op een huttentocht. De rugzak is waarschijnlijk zwaarder maar ook comfortabeler om een zwaarder gewicht dragen.
Hoeveel bagage moet er mee?
Zo komen we dan ook al snel aan vraag twee. Welk pakvolume heeft mijn rugzak nu nodig. We onderscheiden grosso modo drie verschillende gewicht categorieën.
| Dagrugzak 15 tot 30 L | Tourrugzak 30 tot 55 L | Trekkingsrugzak 55+ L |
| * Hier moet alles in passen om één dag op pad te gaan * Een apart vak voor drinkfles of camelbag is handig * Verder genoeg plaats voor voedsel, extra kledij, regenkledij en extra’s als wandelstokken, camera, enz. | * Hier past alles in wat je voor een kortere meerdaagse trekking nodig hebt als je: Geen tent, matje en/of slaapzak nodig hebt of Lichtgewicht en compact materiaal hebt. | * Dit is de rugzak voor het zwaardere werk waarbij je langere tijd onderweg bent, veel en zwaar materiaal nodig hebt zoals tent, slaapzak, matje, kookgerei, extra kleding, voedsel… |
‘Wat wil ik doen’ en ‘hoeveel bagage moet er mee’ zijn dus heel erg met elkaar verbonden. Een te grote rugzak met weinig materiaal draagt niet fijn. Een te kleine rugzak waar alles aan de buitenkant hangt te bengelen omdat het er niet inpast ook niet. Hou dus goed het doel van je aankomende hikes voor ogen. Idealiter heb je op zolder verschillende rugzakken hangen, maar dat is niet voor iedereen weg gelegd.
Hou dus rekening met:
- Duur van de tocht
- Seizoenen (een winterslaapzak is bv. veel groter en zwaarder dan een lichte zomerquilt)
- Bevoorradingsmogelijkheden onderweg (moet ik alles in één keer meenemen of kan ik bevoorraden)
- Benodigde materiaal (wandel je tussen hutten heb je minder nodig dan dat je bivakkeert)
- …
Het is dan ook aangeraden om je rugzak als laatste onderdeel van je hiking set-up te kopen, dan weet je precies wat er in moet en hoeveel pakvolume je nodig hebt. Denk ook goed na… je begint nu misschien met een tweedaagse in België maar wie weet krijg je de smaak helemaal te pakken en loop je na een paar jaren weken door het hooggebergte.
Welke pasvorm
De meeste rugzakken komen in verschillende maten, soms is dat heel duidelijk en weet je meteen ik heb een large, medium,… nodig. Soms is het wat minder duidelijk en zit je ergens tussen twee maten in. Ook het gedragen gewicht kan een impact hebben op het draagcomfort. Test dus de verschillende rugzakken mét gewicht.
Om te passen maak je eerst alle riemen zo lang mogelijk. Eerst span je de heupgordel aan tot deze strak maar comfortabel zit. Licht voorovergebogen span je de schouderriemen aan waarna je de borstriem vast klikt. Niet te strak, je moet nog vrij kunnen ademen. Als laatste span je de twee stabilisatieriempjes aan tussen rugzak en schouderriemen. Dit is theorie, speel onderweg met de instellingen en voel aan wat voor jou persoonlijk het prettigste aanvoelt.
Soorten rugzakken
Het grootste onderscheid dat we kunnen maken zijn de rugzakken met frame en deze zonder frame.
Rugzakken met frame
De wat ouderen onder ons kennen zeker nog wel de knaloranje rugzakken waar we in de 20ste eeuw meer rondbanjerden. Deze werden opgebouwd rond een extern frame waar je meestal onderaan je tent kon opbinden. Deze rugzakken zien we bijna niet meer. Tegenwoordig zit het frame ingebouwd in de rugzak zelf. Het zit dus aan de binnenkant of verwerkt in de stof en heeft een koppeling met de draagriemen. Elke fabrikant heeft zo zijn eigen methodes en materialen.
Dikwijls zit er nog een draagplaat in kunststof, hout, enz. in het rugpand van de zak. Dit verhoogd de stijfheid en komt ten goede aan het draagvermogen van de zak. Rugzakken met frame zijn geschikt voor het stevige werk waar je redelijk wat bagage op een comfortabele manier moet kunnen dragen. Ze zijn iets zwaarder maar zorgen ervoor dat je wel op een optimale manier je spullen kan meepakken.
Rugzak zonder frame
Voor wie ultralight wil gaan of voor wie een tourrugzak voldoende is kan een rugzak zonder frame een goede oplossing zijn. Minder gewicht komt met een prijs (dikwijls ook letterlijk). Vooreerst zit er zoals gezegd geen frame in de rugzak waardoor er al flink op de kilo’s bespaard kan worden. Ook het rugpand is dikwijls niet verhard of met een zeer dunne plaat. Riempjes zijn vaak dunner, stoffen, koordjes en gespen lichter, enz.
Dit alles heeft natuurlijk een impact op het draagcomfort, deze rugzakken mag je absoluut niet overladen en het is goed om te kijken hoeveel gewicht je er maximaal mee kan dragen. Voor mijn 45 L Osprey Levity is dat bv. 12 kg. Dit wil zeggen dat je voor een meerdaagse trekkingstocht ook niet oven dat gewicht kan gaan in je volledige set-up en ook je tarp, quilt, matje, kookgerei,… lichtgewicht moeten zijn.
Denk je boven het maximale gewicht te gaan uitkomen schaal dan op naar een andere rugzak. Lichtgewicht is fijn zolang het ook comfortabel is.
De rugzak zelf
Sommige rugzakken bestaan uit één, twee, drie of nog meer compartimenten. Soms kunnen die allemaal afzonderlijk open of afgesloten worden, zijn er ritsen om ze aan de voorkant te openen enz. Voor de georganiseerde hiker een meerwaarde. Soms is de zogenaamde toploader gewoon één groot vak met de opening aan de bovenkant, geen extra franjes of gewicht van ritsen, gespen, enz. Zit je regenjas juist onderaan je zak zal alles wel uit je rugzak moeten om er aan te geraken. Wat je voorkeur uitdraagt is een persoonlijke appreciatie.
Het is dus een beetje een keuze tussen eenvoud en franjes. Beide hebben voor- en nadelen, denk maar aan extra gewicht, meer onderdelen die stuk kunnen gaan,… vs. comfort,…
Gordels aan je rugzak
Schouderriem
De schouderriemen van je rugzak moeten comfortabel aanvoelen. Soms zijn er mannen- en vrouwenmodellen die iets van elkaar verschillen maar de meeste rugzakken zullen unisex zijn. Test de rugzak met gewicht en kijk of de schouderriemen goed zitten. Snijden ze niet te hard, schuren of trekken ze niet ter hoogte van je oksels,…
Extra riempjes aan de schouderriemen stabiliseren de rugzak. Ze zijn bevestigd tussen de rugzak en de bovenkant van de schouderdraagriemen. Deze zouden bij het wandelen strak moeten staan en in een hellingsgraad van 35° à 45°.
Borstriem
De borstriem zit zit tussen de twee schouderriemen en dient vooral ter stabilisatie. Zo blijven je twee schouderriemen mooi op zijn plaats en verschuiven ze niet van links naar rechts. Dikwijls zit er hier in de gesp een fluitje ingebouwd dat je kan gebruiken in noodsituaties.
Heupgordel
De heupgordel van je trekkingsrugzak helpt je het gewicht gelijkmatig te verdelen en deels op je heupen over te brengen. Het is van belang om voor jou de juiste rugzak, pasmaat en afstelling te vinden. Ieder persoon is anders en heeft dus ook een ander comfortgevoel. Testen en passen mét een gevulde rugzak blijft het adagium.
Extra’s aan je rugzak
Fabrikanten willen zich graag onderscheiden of pakken uit met nieuwe innovaties. Sommige zijn erg handig en blijvers, andere worden amper of zelden gebruikt.
Camelbag
Meer en meer rugzakken hebben een uitsparing voor een camelbag. De waterzak wordt dan in de gleuf achteraan de rugzak geschoven en meestal is er een kleine opening om het drinkslangetje naar buiten te leiden zodat je onderweg makkelijk kan drinken.
Meestal moet je eerst je camelbag in je rugzak steken en kan je pas daarna beginnen inladen. Een grote camelbag in een volle rugzak steken kan al eens een probleem zijn of gewoon niet lukken. Vooral bij herbevoorrading kan dit minder leuk zijn. Een goed gevulde waterzak gaf me ook wel eens een drukkend gevoel in het rugpand, dit mindert naarmate en meer vloeistof wordt gedronken.
Regenhoes voor je rugzak
Tenzij je rugzak waterdicht is is een regenhoes een must. Sommige rugzakken komen met een ingebouwde hoes (meestal in een kleine rits onderaan de zak), check dit dus even voor je een extra regenhoes aankoopt. Spankoordjes aan de overtrek kunnen handig zijn bij hevige wind, meestal is een bevestiging aan de rugzak ook aangewezen zodat de regenhoes toch niet kan gaan vliegen bij een eventuele rukwind.
Een wat dikkere vuilniszak aan de binnenkant van je rugzak is een handige, goedkope en lichtgewichtoplossing om je spullen extra te beschermen tegen regen en vocht. Bij sommige synthetische rugzakken (zonder ritsen) die weinig water opslorpen kan het zelfs een regenhoes overbodig maken.
Ventilatie
Dikwijls is het rugpand ook iets verwijderd van de rug door middel van een strak gespannen net of mesh. Dit komt de ventilatie ten goede en kan een aandachtspunt zijn voor mensen die veel of overmatig zweten. Een natte rug die tegen de rugzak schuurt kan immers irritatie veroorzaken. Ook de riemen en banden zijn soms voorzien van ventilerend materiaal.
Varia
Verder vind je meestal nog een hoop extra lusjes, haakjes, touwtjes. Deze kunnen worden gebruikt om je wandelstokken snel op te bergen of te nemen, stijgijzers of sneeuwraketten aan je rugzak te binden enz.
Conclusie: welke rugzak kiezen
Je weet nu hopelijk iets meer over de technische aspecten en waar op te letten bij een aankoop. Zoals gezegd is testen met een volle rugzak een pluspunt indien mogelijk.
Net als schoenen zijn rugzakken heel persoonlijk, wat voor de ene prima is is voor iemand anders de hel. Toch kan het nuttig zijn om op ervaringen van andere hikers te bouwen. Sommige outdoor merken hebben hun degelijkheid dan ook al bewezen bij een breed publiek. Zelf wandel ik al jaren met Osprey, waar ik zeer tevreden over ben.