Kleding

Kleding is tijdens wandelingen, hikes en meerdaagse trekkings een factor die wel wat aandacht verdiend. Als je na een paar uur terug in je auto kan stappen en naar je warme huis kan rijden is een goede plensbui misschien niet echt een probleem, ben je in de bergen en helemaal doorweekt zonder reservekledij is dat wél een probleem. Goede kledij is dus zowel een zaak van veiligheid als comfort, twee essentiële zaken tijdens het wandelen. Het behoort samen met o.a. schoeisel, eten, water (bij kamperen) tent, slaapzak, matje en kookgerei tot de absolute basics om mee rekening te houden.

Deze basics zorgen voor:

• Bescherming

• Lichaamstemperatuur

• Ondersteuning

• Comfort

Kleding: het drie-lagen systeem

Het zogenaamde drie lagen principe laat je toe om snel in te spelen op de omstandigheden en je ten alle tijden comfortabel te voelen bij weersschommelingen, neerslag, wind, hitte, enz.

Het komt er op neer dat je naargelang de omstandigheden een basislaag draagt, het zogenaamde technisch ondergoed, een tussenlaag die een isolerende functie heeft en een buitenlaag ter bescherming tegen de externe elementen.

Basislaag

De basislaag is eigenlijk gewoon je ondergoed. Nu ja, naar gelang de omstandigheden verwachten we van dit ondergoed wel iets meer dan die vleeskleurige katoenen slip of Amerikaanse zijden short die je thuis draagt.

De basislaag moet goed in staat zijn om je zweet af te voeren en sneldrogend zijn. In warmere omstandigheden moet het je afkoelen terwijl het bij kouder weer het je net warm moet houden. Daarom spreken we van technisch ondergoed. Het zorgt voor zweetafvoer en uiteindelijk verdamping door de lagen heen.

In de outdoor winkels vind je vooral ondergoed in synthetische materialen zoals polyester en nylon of natuurlijke grondstoffen zoals (merino)wol of katoen. Sommige fabrikanten weven synthetische en natuurlijke grondstoffen door elkaar waardoor je een soort hybride stof krijgt.

Er zijn tal van varianten, van flinterdun tot dik geweven stoffen. Met lange mouwen en pijpen voor koudere omstandigheden,… Naar gelang van je tochten en doelen kijk je even wat het beste bij jou past.

Ik zelf loop meestal in merino, liefst naadloos, ondergoed en heb in mijn rugzak onderkleding met lange pijpen en mouwen voor ‘s nachts of koudere omstandigheden. Merino is natuurlijk en gaat minder snel ruiken dan de synthetische varianten. Katoen zou ik afraden omdat het het vocht eerder opslorpt dan weg te transporteren van je lichaam. Enkel in heel warme omstandigheden wegen de voordelen van katoen op tegen de nadelen.

Tussenlaag

De tweede laag of tussenlaag dient zoals gezegd om lichaamswarmte bij te houden en te isoleren. Verder moet het vlot het zweet verder kunnen afdrijven.

Best combineer je in deze tussenlaag nog eens verschillende kledingstukken om nog flexibeler te kunnen inspelen op de omstandigheden op het terrein. Bv. T-shirt met fleece, trui of soft- of windschell. Een winddichte laag kan zeker handig zijn zodat je niet perse je jas hoeft aan te doen bij (koude) wind.

Buitenlaag

De buitenste laag staat bekend als hardshell en moet regen, sneeuw en wind tegenhouden. Liefst is deze laag bovendien ook goed ademend. De combinatie waterdicht én goed ademend is meestal de factor die de prijzen van outdoor jassen de hoogte in jaagt.

Toch zijn ze beide belangrijk. Droog aan de buitenkant maar badend in het zweet vanbinnen (waardoor je afkoelt) is niet goed. Niet voldoende waterdicht is ook niet oké. Investeer dus in een degelijke hardshell met een deftige waterkolom. Meestal hebben deze jassen ventilatieristen zodat je extra kan spelen met je comforttemperatuur of verluchten.

Voetnoot: Het drielagen-systeem is het meest gebruikte maar niet enige systeem. Zelf gebruik ik regelmatig een niet waterdicht één laagsysteem op mijn blote lichaam. Je leest er meer over in dit aparte artikel.

Waar op letten bij je kleding keuze?

Koude

Als de kledij goed aansluit zal het de lucht die tussen de lagen zit, en door je lichaamswarmte opgewarmd wordt, goed bijhouden. Ook de vezels van je kleding blijven zo comfortabel qua temperatuur. Mouwen, kraag en onderkant die dus goed aansluiten zorgen voor een betere isolatie.

Zorg er ook voor dat koude wind geblokt wordt door winddichte kledij, zo koelen je lichaam, luchtlagen en kleding niet af.

Warmte

In warmere omstandigheden is het net belangrijk om je zweet goed af te voeren. Ademende lagen en/of ventilatie zijn dan een must. Een bezweet lichaam kan zelfs in wat warmere omstandigheden, al dan niet in combinatie met wind, toch kil aanvoelen.

De belangrijkste factor is hier de ‘gevoelstemperatuur’ die merkelijk kan verschillen van de reële temperatuur. Dit geld zowel voor warme als koude weersomstandigheden.

Seizoenen

Je kleed je naar de seizoenen… maar in bv. bergachtig gebied is het goed om op alle weertypes voorzien te zijn. Ook in de zomer. Te dikwijls wordt de fout gemaakt om zonder aangepaste kledij te vertrekken omdat het toch mooi weer is en de weersverwachtingen positief zijn.

Bovendien zijn factoren als wind en hoogte nog extra elementen om rekening mee te houden. Je kan gerust in het dal vertrekken bij 20°c om op een hoge bergpas vast te stellen dat de temperatuur meer dan gehalveerd is en de gevoelstemperatuur nog een pak lager ligt.

Je past je kledij dus aan aan de omstandigheden die zich kunnen voordoen. Het kan goed zijn dat je hardshell een week niet uit je rugzak komt maar je zal blij zijn dat je hem kan pakken mocht het toch nodig zijn. Veiligheid en comfort zullen, zoals we al bespraken in het deel gevaren en valkuilen, kunnen van je tocht een succes of calvarietocht maken.

Kleding: Mannen vs. vrouwen

Vrouwen komen van Venus en mannen van Mars. En het lijkt er op dat het op Venus wat frisser is want vrouwen hebben zijn over het algemeen een pak koude gevoeliger dan mannen. Sommige zullen het misschien niet zo graag horen maar vrouwen hebben van nature meer vet dan mannen, wat hen toch contradictorisch genoeg toch beter zou moeten beschermen tegen koude.

Hoe komt het dan dat vrouwen vatbaarder zijn voor koude?

Vrouwelijk vet zit minder rond hun vingers en tenen. Bovendien is de doorbloeding van handen en voeten minder effectief bij vrouwen. Ze slagen er wel beter in om bloed naar hun belangrijke organen te vervoeren, maar krijgen dus minder bloed tot aan de uiteinden van hun lichaam. Ook spieren produceren warmte, maar ook daar zijn vrouwen over het algemeen in het nadeel tegenover mannen.

En tenslotte speelt de hormonale huishouding van vrouwen ook hun nadeel. Tijdens de menstruatie bv. daalt de temperatuur van een vrouw met gemiddeld een graad. Na zonsondergang maakt ons lichaam het hormoon melatonine aan, dat je lichaamstemperatuur doet dalen om je te verwittigen dat het bedtijd is. Bij vrouwen verloopt dat proces beduidend sneller dan bij mannen, waardoor ze eerder hun minimumtemperatuur bereiken. Zo weet je ook meteen waar die koude voeten in bed vandaan komen

Dit alles wil zeggen dat wat voor een man aangenaam warm is dit niet perse voor een vrouw ook zo is. Hou hier dus rekening mee bij je kledijkeuze maar bv. ook bij de comforttemperatuur van je slaapzak.

Iedereen is anders… pas je kleding aan

Tenslotte, ben je een man, vrouw, X, Y of Z… temperatuurhuishouding is iets héél persoonlijk en kan van persoon tot persoon verschillen. Factoren als veel of weinig zweten, hormoonhuishouding, geslacht, vetpercentage,… hebben allemaal een impact op hoe snel je het (te) warm of (te) koud hebt. Pas je kledijkeuze dus aan aan je persoonlijke behoeftes en noden.

Hoeveel kleding neem ik mee?

Gewicht is en blijft een factor van belang voor de meeste hikers. Het is dus zoeken naar een evenwichtige balans tussen je pakgewicht, veiligheid en comfort. Van de basislaag neem je twee tot maximum drie stuks mee. Hetgeen je draagt en dan nog iets om te wisselen/wassen en eventueel nog een reservestuk.

Van de tussenlaag heb je doorgaans minder stukken nodig en hangt een beetje af van wat je meeneemt als middelste laag. Ga je voor één dikke fleece of softschell, kies je voor meerdere dunne laagjes, een extra dunne windstopper,…

Je buitenlaag bestaat uit gewoon één deftige jas om je te beschermen tegen de elementen.

Paklijsten

Over wat mee te nemen en paklijsten schreven we een apart artikel.

Nuttige naslagwerken