Gevaar en valkuilen – We willen je niet meteen afschrikken met een opsomming van wat er allemaal mis kan gaan op je meerdaagse wandeling. Maar de dingen benoemen en rekening houden met de gevaren kunnen wel een heel groot verschil maken onderweg. Goed voorbereid zijn kan het verschil maken tussen een klein ongemak en rampspoed. Een gewaarschuwd man/vrouw/x is er immer twee waard.
Wat zijn de (mogelijke) gevaren op een meerdaagse trektocht?
Te grote fysieke uitdaging
In ons hoofd kunnen plannen nogal eens groots en episch zijn. Thuis aan de keukentafel zijn we niet bezig met hoogtemeters, slecht weer, onvoorziene omstandigheden, enz. Op sociale media ziet alles er altijd prachtig uit en lijkt de zon wel 24 op 24 uur onder te gaan… Niets is minder waar natuurlijk.
Soms is het gewoon lastig onderweg. Het weer zit tegen, de hoogtemeters wegen door, je hebt bleinen en de afstand die je moet doen blijkt meer dan je had gedacht aan te kunnen. Kijk dus goed naar wat je fysiek en mentaal aankan en plan hiernaar. Begin bescheiden met dagtochten en schaal zo verder op naar meerdaagse tochten dichtbij, in het middengebergte, hooggebergte,…
Welk gevaar vormen (onvoorziene) weersomstandigheden
Sociale media, promotiefolders, websites,… zelden zie je hikers in striemende regen lopen. Toch is het zeker niet altijd een goed-‘weer’-show en moet je goed voorbereid op tocht vertrekken. Wanner je eens een dag wandeling in de Kempen doet en goed nat wordt is dat natuurlijk niet onoverkoombaar. Zit je bv. in IJsland of hoog in de Alpen zonder aangepaste kledij kan dat (ook in de zomer) levensbedreigend zijn.
In sommige gebieden lijkt het soms dat alle jaargetijden en weertypes op één dag passeren. Loop je ‘s morgens in de sneeuw, ‘s middags in een stralende zon en tegen de avond door de gietende regen. Aangepaste kledij en materiaal helpen je om te genieten in alle weerstypes. ‘Er bestaat geen slecht weer, enkel slechte kledij’ is natuurlijk een veelgebruikte boutade maar er zit wel degelijk een kern van waarheid in.
Ook de zon kan een gevaar vormen, zonnebrand of een hitteslag kan pijnlijk zijn, je verzwakken en desoriënteren. Insmeren en je beschermen tegen de zon, die vooral in de bergen of op waterrijke plaatsen verraderlijk kan zijn, is de boodschap. Een hoofddeksel en bij extreme hitte aangepaste kledij helpen je verder om ongemakken te voorkomen.
Onweer en bliksem kennen hun eigen gevaren. Het is goed om te kunnen inschatten wat er aan komt en daar op te anticiperen. Weersomstandigheden kunnen in de bergen is een skill waar we later nog verder zullen op ingaan.
Weer vs. seizoenen
Te dikwijls krijg ik vragen van beginners die in het voor- en najaar de bergen in willen trekken. Het zomer seizoen in de bergen loopt grofweg van half juni tot half september. Alles daarbuiten kan je je verwachten aan winterse omstandigheden in vele gradaties en vergt toch wel de nodige skills en materiaal. Als je geen ervaring hebt met wintertochten kies je een alternatief in bv. het middengebergte. Opgepast ook hier kan het zijn dat je over bepaalde vaardigheden moet beschikken en er lawinegevaar is. Op eilanden als Tenerife, Gran Canaria, Mallorca,… kan je trouwens prima wandelen in de deze seizoenen én flink wat hoogtemeters meepakken (en de vluchten zijn goedkoop buiten seizoen).
Onvoorbereid op pad gaan zonder de weg te kennen of je te kunnen oriënteren kan zorgen voor problemen van kleine aard maar ook voor ernstige problemen. Onlangs moesten in het Peak District nog mensen ontzet worden omdat ze een weg hadden gevolgd op Openstreetmap welke er eigenlijk geen was.
Tegenwoordig zijn er veel technische en elektronische hulpmiddelen maar zorg toch steeds voor een back-up in onherbergzaam gebied. Batterijen vallen plat (al dan niet versneld door koude), er kan iets gebeuren met je toestel, enz.
Gevaar om uit te glijden
Er is altijd een gevaar om uit te glijden, je te misstappen, vallen,… Een broek met wat modder aan op een Toscaans wandelpaadje hoeft geen onoverkomelijk probleem te zijn. Een gebroken been op een solo tocht in een afgelegen gebied is dat natuurlijk wel zijn. Schat het gevaar in en wees hier op voorbereid. In afgelegen gebieden is een satelliet transponder zoals een Spot of Garmin Inreach dan ook geen overbodige luxe.
Lawinegevaar
Ga je in winterse omstandigheden op stap in het hooggebergte of middengebergte is het noodzakelijk om enige kennis te hebben van lawinegevaar.
Ook in zomerse omstandigheden kan losliggende stenen en puin zorgen voor een kettingreactie en een steenlawine veroorzaken. Ook deze kunnen bijzonder gevaarlijk zijn.
Gevaar op insectenbeten / allergiën / ontstekingen
Insectenbeten, allergieën of ontstekingen kunnen voor heel wat ongemak zorgen onderweg. Neem de nodige medische voorzorgen en steek de benodigde pillen, tekenpen,… in je EHBO setje.
Interactie met dieren
Dieren kunnen onderweg een gevaar vormen, denk bv. maar aan loslopende- of herdershonden. Of aan de maatregelen die je moet nemen tegen beren in bv. Canada. En die keer dat je je tarp bovenop een mierennest of strand vol zandvlooien zette vergeet je ook niet vlug meer.
Nog meer is de mens een gevaar voor de beesten.
Observeer dieren in het wild van een op een ruime afstand. Volg of benader ze niet.
Voeder de dieren ook nooit. Het voeren van dieren in het wild schaadt hun gezondheid, verandert hun natuurlijk gedrag en stelt ze bloot aan roofdieren en andere gevaren.
Ik maakte ooit mee op de West Highland Way dat de herten je tegemoet kwamen lopen omdat ze zo tam waren door de vele hikers die ze eten gaven. Dat willen we dus niet!
Bescherm dieren in het wild door je voedsel en afval veilig op te slaan. In bv. berengebied kan het zelfs een veiligheidsmaatregel zijn.
Houdt huisdieren, in praktijk meestal honden, te allen tijde onder controle of laat ze thuis. Sommige wandelgebieden laten geen honden toe, dus vergewis je hier van voor je vertrekt. Ook de uitwerpselen van je geliefde viervoeter ruim je natuurlijk netjes op.
Vermijd het contact met dieren in het wild tijdens gevoelige tijden: paren, nestelen, jongen grootbrengen of overwinteren.
Wees dus alert als het gaat om interactie met dieren voor je eigen welzijn en dat van de beesten.
Interactie met anderen
Op café worden prachtige plannen onder vrienden gemaakt, maar op tocht kan het er soms anders aan toe gaan. Alle bovenstaande gevaren, vermoeidheid, enz. kunnen onderweg voor spanning zorgen. Ieders fysiek vermogen is ook anders dus je bent maar zo snel als de traagste van de groep.
Hou hier allemaal rekening mee als je op tocht vertrekt. Help elkaar wees mild en leg de focus op het samen genieten en niet zozeer op de prestatie. Zo kom je ook gewoon als vrienden terug thuis.
Conclusie
Zo, nu heb je een kijk op de mogelijke gevaren en ongemakken die je kan tegenkomen op je meerdaagse trekking. Laat je hierdoor echter niet afschrikken maar anticipeer hier wel op. Voorbereid zijn op mogelijke ongemakken kan een groot verschil zijn onderweg. Enkele aandachtspunten:
- Pas de meerdaagse tocht aan aan je fysieke capaciteiten, een uitdaging is tof onderweg, overschatting niet. Wees ook fysiek voorbereid op de uitdaging die je aangaat.
- Check het weer bij de planning, aankomst en onderweg
- Wees de hongerklop voor op pad en zorg dat je energielevel op peil blijft.
- ‘Less is more’, neem alles mee wat nodig is voor je comfort en veiligheid maar overlaad je rugzak niet. Je kan heus wel een paar dagen zonder die bluetooth box.
- Koop of huur materiaal dat aangepast is aan het soort tocht dat je wil ondernemen en weet hoe je het moet gebruiken.
- Ken je tocht, onderzoek de afstanden, hoogtemeters, bivakplaatsen en weet hoe je moet navigeren indien nodig. Plan in sommige gevallen ook een plan B zodat je bij onverwachte omstandigheden meteen weet wat te doen.
- …
Toch nog vragen? je kan ons contacteren via de contactpagina of in de comments hieronder.